لوله یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین مصالح و لوازم کاربردی در صنایع و ساخت و ساز است و در طول تاریخ نمونه‌های مختلفی از آن مورد استفاده قرار گرفته است. قدیمی‌ترین لوله مختص به مصری‌ها و سومری‌ها است که به وسیله چوب و ساقه گیاهان، آب را از جایی به جای دیگر انتقال می‌دادند. اما امروزه با گسترش صنعت، لوله‌های صنعتی و ساختمانی طیف گسترده‌ای دارند که هریک کاربرد و ویژگی متفاوتی نیز دارا هستند.
لوله‌ها انواع مختلفی دارند و از لحاظ مختلف ازجمله جنس، سایز، کاربرد و حتی فرآیند تولید تقسیم و گروه‌بندی میشوند. اما بطورکلی لوله‌ها را از لحاظ جنس و متریال میتوان به دو گروه فلزی و غیرفلزی تقسیم کرد.
لوله پروفیل یکی از آشناترین و پرفروش‌ترین انواع لوله در بازار است که در انتقال سیالات مختلف ازجمله مایعات، گازها و جامدات سیال شده مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه خرید لوله پروفیل از فروشگاه‌های مختلف امکان پذیر است و پارامترهای بسیاری در تعیین قیمت آن‌ها اثرگذار است. از مهم‌ترین این پارامترها میتوان به اندازه لوله، مواد لوله، قابلیت تحمل فشار، قابلیت تحمل دما و... اشاره کرد. در ادامه به بررسی مفهوم لوله می‌پردازیم و درنهایت نکات خرید لوله را بیان می‌کنیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
لوله چیست؟
بطورکلی لوله یک استوانه توخالی است که بطورمعمول سطح مقطع دایره‌ای شکل دارد. همانطور که گفتیم لوله در انتقال مواد سیال یا موادی که نقش دارد که می‌توانند از جایی به جای دیگر حرکت کنند. لوله بطورمعمول از فلزات و مواد پلاستیکی ساخته می‌شود و برای تولید آن استانداردهای بین المللی و ملی بهره گرفته می‌شود. این نکته را در نظر داشته باشید که قیمت و کیفیت لوله‌های ساخته شده با توجه به استاندارد و مواد استفاده شده کاملا متفاوت است.
لوله‌های پلاستیکی ساخت و ساختمان ساده اما با ترکیبات پیچیده دارند و در سمت دیگر لوله‌های فلزی بطور معمول از ذوب مواد اولیه ساخته میشوند که بطورمعمول طبیعی هستند. البته در برخی از لوله‌ها ازجمله لوله مانیسمان و لوله گالوانیزه ترکیبات لوله کمی تغییر می‌کند. این تغییرات در راستای اضافه کردن خواصی نظیر: مقاومت بیش‌تر و یا مقاومت در برابر زنگ زدگی، پوسیدگی یا مواد شیمیایی و اسیدی است.
شایان ذکر است که سطح مقطع لوله‌ها الزاما دایره‌ای و گرد نیست و می‌تواند به شکل مربع و مثلث نیز باشد. البته به این دلیل که حرکت مواد در لوله‌های استوانه‌ای و گرد راحت‌تر است، لوله‌های دایره‌ای محبوبیت بیش‌تری دارند و به فراوانی استفاده میشوند.
لوله‌ها بسته به مواد تشکیل دهنده و کاربرد در سایزها و قطرهای مختلف ساخته میشوند. از آشناترین و مهم‌ترین مشخصه لوله‌ها میتوان به قطر نامی یا اندازه قطر خارجی لوله‌ها اشاره کرد که با قدرت تحمل دمایی و فشار لوله‌ها ارتباط مستقیم دارد.
فشار لوله‌ها در بخش‌های مختلف با توجه به کاربرد از قطرهای‌های بسیار کوچک حدود 1.2اینچ تا بزرگ‌ترین حالت حدود 24اینچ است. شایان ذکر است که قطرهای کم و کوچک در بخش انتقال و لوله کشی داخلی ساختمان‌ها، ادارات و مراکز صنعتی کاربرد دارند و در سمت دیگر قطرهای بالاتر در بخش کشاورزی، انتقال بین شهری و صنایع پتروشیمی و ذوب فولاد استفاده می‌شود.
آشنایی با انواع لوله
لوله‌ها با توجه به مواد تشکیل دهنده، مشخصات متفاوتی دارند. آشنایی با انواع لوله می‌تواند خرید این محصول را برای شما ساده‌تر سازد. بطورکلی مهم‌ترین و آشناترین انواع لوله عبارت است از:
1-لوله تست گاز
پرکاربردترین نوع لوله در تاسیسات ساختمانی، لوله سیاه گازی است که در آن درز جوش به چشم می‌خورد. این نوع لوله در اندازه و ضخامت‌های مختلف تولید و عرضه می‌شود و هر نوع سلیقه و نیازی را دربرمی‌گیرد.
لوله گازی و تست امروزه به نام لوله سیاه یا لوله سنگین معرفی و شناخته می‌شود و به روش نورد سرد و از تسمه‌های فولادی تولید میگردد. لازم به ذکر است که روند تولید تسمه به اینصورت است که پس از وارد شدن به خط تولید، با روش نورد سرد فرم داده میشوند و پس از شکل گرفتن درز لوله، از سمت داخل و بیرون جوش داده میشوند.
لوله‌های تست گاز در صنعت کاربرد بسیاری دارند که از آشناترین و مهم‌ترین آن‌ها میتوان به انتقال مایعات، گازرسانی، پتروشیمی، انتقال محتوای مخازن، انتقال آب، ساخت و ساز، معدن، کشتی سازی، سازه‌های فلزی، انتقال نفت و... اشاره کرد.
2-لوله مانیسمان
پیش از هر چیزی این نکته را در نظر داشته باشید که در فرآیند تولید لوله‌های درزدار از انواع روش‌های جوشکاری استفاده می‌شود. به همین جهت این نوع لوله‌ها پاسخگوی نیاز صنعت در بخش‌های با فشار بالا نظیر: صنایع پالایشگاهی و هیدروکربنی، انتقال نفت و گاز، اکتشاف، سیلندرهای هیدرولیک و صنایع خودروسازی نیستند و در سرویس فشار پایین و متوسط صنعت بکار گرفته میشوند.
لوله‌های بدون درز یا مانیسمان با هدف میزان کمبود کیفیت لوله‌های درزدار طراحی و تولید شدند و در برابر فشار و تنش‌های فیزیکی از خود مقاومت نشان می‌دهند. این نوع لوله‌ها خود را با تغییرات آب و هوایی نیز به خوبی مطابقت می‌دهند.
تولید لوله مانیسمان چندین مرحله دارد که به ترتیب انجام عبارتند از:
• برش
• حرارت دهی
• دستگاه لخ پرس
• دستگاه النگیتور
• مرحله شلیک سنبه
• تاب‌گیری
• جداکردن سنبه
• کروی سازی
• کشش
• سردکردن
• آزمایش
• پولیش کاری
• بسته‌بندی
3-لوله API
این نوع لوله یک لوله فولادی صنعتی استوانه‌ای است که می‌تواند درزدار یا بدون درز ساخته شود. لوله‌های API در صنایع لوله کشی اعم از انتقال نفت و گاز، آب و دیگر سیالات بکار گرفته میشوند. ورق‌های فولادی بکارگرفته برای ساخت این لوله همان فولادهای کربن منگنزی است که با اضافه کردن کمی عناصر میکرو آلیاژی، استحکام آن‌ها افزایش می‌یابد.
بطورکلی از مهم‌ترین مزایای لوله API میتوان به مقاومت بالا، دوام و عمر طولانی، هزینه پایین، جوش پذیری عالی، استحکام و مقاومت بالا در برابر پوسیدگی و... اشاره کرد.
4-لوله صنعتی
لوله صنعتی نام دسته‌ای از لوله‌های فلزی است که جهت انتقال انواع گازها، مایعات و جامدات، بسته به نیاز صنایع مختلف بکار گرفته می‌شود. لوله صنعتی کاربردهای بسیاری دارد و همین امر موجب شده است که در ضخامت‌های متنوع تولید شود. این نوع لوله به دو گروه لوله‌های صنعتی با پایه آهنی و لوله‌های صنعتی با پایه غیرآهنی تقسیم میشوند.
نکات خرید لوله
برای انتخاب و خرید لوله باید برخی نکات را در نظر داشت که بطورکلی مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از:
آشنایی با انواع لوله
برای خرید لوله باید پیش از هر چیزی نوع لوله موردنیاز خود را تعیین کنید. بطورکلی مهم‌ترین انواع لوله عبارت است از:
• لوله‌های فولادی بدون درز: لوله‌های بدون درز یا لوله‌های مانیسمان همانطور که از نام این نوع لوله‌ها مشخص است، بدون درز جوش تولید میشوند و یکنواختی و استحکام را ایجاد می‌کنند. لوله‌های فولادی بدون درز برای کاربردهای فشار بالا نظیر: خطوط لوله نفت و گاز ، آب و فاضلاب، ساخت و ساز و حمل و نقل بکار گرفته میشوند.
لوله‌های فولادی بدون درز در اندازه‌های مختلف طراحی و تولید میشوند و در لوله‌کشی، ساخت و ساز و سیستم‌های مکانیکی بکار گرفته میشوند.
• لوله‌های درزدار: لوله‌های درزدار همانطور که از نامش پیداس به لوله‌هایی گفته می‌شود که خط درز جوش لوله سرتاسر آن معلوم باشد. عموما این لوله درزدار در سایزها و ضخامت‌های مختلف تولید میگردد. از این لوله برای مصارف صنعتی با فشار کم ، نرده و حفاظ ، ستون برای پایه پل، گاز رسانی و آتشنشانی و همچنین در مصارف آبرسانی کشاورزی استفاده میگردد.
در نظر گرفتن عوامل محیطی و کاربردی
هنگام انتخاب و خرید لوله باید عوامل محیطی و کاربردی را در نظر داشت که در ادامه به معرفی و بررسی مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
محیط‌های خورنده
بهتر است لوله‌های فولادی مقاوم در برابر خوردگی را برای محیط‌های خورنده نظیر: کارخانه‌های فرآوری شیمیایی، تاسیسات تصفیه فاضلاب و سازه‌های دریایی انتخاب نمایید.
دما و فشار موردنیاز
لوله‌های فولادی با درجه‌بندی دما و فشار مناسب را جهت اطمینان از ایمنی، قابلیت اطمینان و انطباق با استانداردهای نظارتی انتخاب نمایید.
سازگاری
هنگام انتخاب و خرید لوله‌ها، اتصالات، شیرها و اجزای ساخته شده از مواد مختلف را در نظر بگیرید تا به این ترتیب از یکپارچگی بدون درز و عملکرد بهینه اطمینان حاصل نمایید.
انتخاب تامین کننده
شما باید تامین کننده‌ای را انتخاب نمایید که بستر خرید امن و راحت برای شما فرآهم آورد.
تجزیه و تحلیل قیمت
هزینه اولیه، هزینه‌های نصب و نگهداری طولانی مدت گزینه‌های مختلف لوله فولادی را با یکدیگر مقایسه نمایید. پیشنهاد ما به شما این است که کل هزینه مالکیت ازجمله دوام، طول عمر و عملکرد را در نظر بگیرید و درنهایت تصمیم به خرید گیرید.
برند
همانطور که گفتیم برندهای بسیاری در حوزه تولید و عرضه انواع لوله فعالیت دارند. البته محصولات تولیدی این کارخانه‌ها پاسخگوی نیاز کشور نیستند و از برخی کشورها این محصولات به کشور ما وارد می‌شود.
بررسی سایز
هنگام انتخاب و خرید لوله باید سایز یا قطر آن را در نظر داشت. چراکه این امر بر قیمت لوله اثر می‌گذارد. این نکته را در نظر داشته باشید که برای محاسبه سایر لوله، قطر خارجی و داخلی آن برحسب اینچ و میی‌متر اندازه‌گیری می‌شود.
بررسی وزن لوله فولادی
وزن لوله یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت آن است که هنگام خرید لوله فولادی باید در نظر داشت. البته وزن هر متر لوله بسته به ضخامت، ابعاد و سایز لوله متغیر است.
چه مشخصاتی از لوله به هنگام خرید اهمیت دارد؟
هنگام خرید لوله باید برخی پارامترها و مشخصات را در نظر داشت که بطورکلی مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از:
• سایز لوله
• ضخامت یا رده
• آلیاژ و گرید موردنظر
• تست‌های پاس شده یا شرایط کاری لوله
• متراژ، تناژ یا تعداد
• محل تخلیه
• و...
سایز لوله
بطورکلی سایز لوله یک عدد است که نمایشگر قطر خارجی یا قطر واقعی لوله است. سایز بر اساس میلی متر و اینچ بیان می‌شود. لازم به ذکر است که از روی سایز لوله‌ها میتوان برای سفارش گذاری و شناسایی لوله استفاده کرد و روش ساخت آن را نیز مشخص می‌کند.
ضخامت یا رده
رده لوله اصطلاحی است که هنگام خرید لوله بدون درز یا مانیسمان به فراوانی با آن مواجه می‌شوید. بطورکلی رده لوله مفهومی است که یک معیار عددی برای تعیین کردن میزان ضخامت دیواره لوله‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد. رده لوله ارتباط مستقیم با وزن آن دارد.
آلیاژ و گرید موردنظر
ساختار لوله فولادی آلیاژی از ترکیب پایه فولاد با درصد مشخصی از عناصر مولیبدن، کروم و نیکل است. لوله‌های فولادی آلیاژی به دلیل خواص عناصر آلیاژی بطور معمول از لوله‌های فولاد کربنی به لحاظ ویژگی‌های مکانیکی قوی‌تر هستند. درنتیجه هنگام انتخاب و خرید لوله باید آلیاژ و گرید لوله موردنظر خود را در نظر داشت.
تست‌های پاس شده یا شرایط کاری لوله
هنگام انتخاب و خرید لوله خوب است تست‌های پاس شده یا شرایط کاری لوله را در نظر بگیرید و درنهایت اقدام به خرید نمایید.
متراژ، تناژ یا تعداد
از دیگر نکات مهم خرید لوله، متراژ لوله است. پیشنهاد ما به شما این است که با توجه به نیاز و کاربرد خود اقدام به خرید نمایید. عموما لوله‌ها به صورت شاخه 6متری عرضه میشوند. اما در مواردی سفارشی میتوان به صورت شاخه 12 متری هم لوله را تهیه نمود.
جمع‌بندی
در مطالب فوق به بررسی مفهوم لوله پرداختیم و درنهایت نکات خرید لوله را بیان کردیم. همانطور که گفتیم لوله یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین مصالح و لوازم کاربردی در صنایع و ساخت و ساز است و در طول تاریخ نمونه‌های مختلفی از آن مورد استفاده قرار گرفته است.
قدیمی‌ترین لوله مختص به مصری‌ها و سومری‌ها است که به وسیله چوب و ساقه گیاهان، آب را از جایی به جای دیگر انتقال می‌دادند. اما امروزه با گسترش صنعت، لوله‌های صنعتی و ساختمانی طیف گسترده‌ای دارند که هریک کاربرد و ویژگی متفاوتی نیز دارا هستند.
لوله‌ها انواع مختلفی دارند و از لحاظ مختلف ازجمله جنس، سایز، کاربرد و حتی فرآیند تولید تقسیم و گروه‌بندی میشوند. اما بطورکلی لوله‌ها را از لحاظ جنس و متریال میتوان به دو گروه فلزی و غیرفلزی تقسیم کرد.
لوله‌ها بسته به مواد تشکیل دهنده و کاربرد در سایزها و قطرهای مختلف ساخته میشوند. از آشناترین و مهم‌ترین مشخصه لوله‌ها میتوان به قطر نامی یا اندازه قطر خارجی لوله‌ها اشاره کردکه با قدرت تحمل دمایی و فشار لوله‌ها ارتباط مستقیم دارد. فشار لوله‌ها در بخش‌های مختلف با توجه به کاربرد از قطرهای بسیار کوچک حدود 1.2 اینچ تا بزرگ‌ترین حالت حدود 24 اینچ است. شایان ذکر است که قطرهای کم و کوچک در بخش انتقال و لوله کشی داخلی ساختمان‌ها، ادارات و مراکز صنعتی کاربرد دارند و در سمت دیگر قطرهای بالاتر در بخش کشاورزی، انتقال بین شهری و صنایع پتروشیمی و ذوب فولاد استفاده می‌شود.
هنگام انتخاب و خرید لوله سایز لوله، ضخامت یا رده، آلیاژ یا گرید لوله، متراژ، تناژ، تعداد و دیگر پارامترهای مشابه را در نظر داشته باشید و درنهایت اقدام به خرید نمایید.