پس انقلاب صنعتی در دنیا و ابداع انواع لوله‌های فولادی انسان با چالش‌های جدیدی روبه رو شد. لوله‌های فولادی به دلیل جنسی که دارند بسیار در معرض خطر قرار میگیرند. همانطور که مشاهده شده خطوط انتقال گاز دارای پیچ و خم فراروان می‌باشند. بعضا این خطوط کیلومترها کشیده شده‌اند. در طول مسیر لوله در معرض انواع محیط‌های مختلف قرار میگیرد که باید محافظت شود. برای حفاظت از لوله فولادی در مقابل شرایط محیطی از انواع عایق لوله گاز استفاده می‌شود. لوله گاز به دلیل عبور گاز از درون آن و نوسانات دمایی ممکن است درون آن قطرات آب تشکیل شود که خود این امر موجب خوردگی لوله می‌شود. از این رو باید از انواع عایق لوله گاز چه درون کار و چه بیرون کار استفاده نمود. به موجب این امر لوله در مقابل کلیه خطرات و حوادث محافظت شده و طول عمر کاری لوله افزایش می‌یابد.
انواع لوله کشی گاز
در لوله کشی گاز ساختمان‌ها از دو روش متفاوت استفاده میگردد. برای این امر باید در ابتدا مهندس طراح و نقشه کش ، مسیر اجرای لوله گاز را مشخص کند. سپس باید به تایید مراجع قانونی ذی ربط برسد. پس از آن پیمانکار به کمک مجری گاز اقدام به تهیه مواد اولیه و لوله‌های متناسب با نقشه‌ای که دارد میکند. آنگاه نوبت به اجرای خطوط لوله گاز ساختمان می‌رسد. شرکت فولاد نیاگستر شرق بارثاوا همواره در تلاش است تا با ارائه خدمات مطلوب به مشتریان خود آن‌ها در جهترسیدن به نتیجه‌ی مطلوب و مورد نظر خویش یاری نماید. از این رو از صفر تا صد پروژه گازی رسانی ساختمان‌های مسکونی را انجام می‌دهد.
همانطور که گفته شد اجرای لوله کشی گاز امری حیاتی و مهم به شمار می‌رود. زیرا رابطه‌ی مستقیم با جان و مال مردم دارد. از این رو باید بسیار دقت نمود تا اجرای گازکشی ساختمان‌ها به نحو احسن صورت پذیرد. در نتیجه باید با انتخاب درست مهندسین از اولین مرحله که نقشه کشی ساختمان است تا پیمانکار ، مجری ،مهندس ناظر و خرید محصولات و مایحتاج گازکشی ضامن سلامت جان و مال خود باشید. در واقع منظور از لوله کشی گاز به صورت روکار این است که مجری گاز طبق قوانین مربوطه لوله‌ها رو بری سطح دیوار و سقف اجرا میکند. این روش مزایا و معایب خود را داراست. از مزایای این روش میتوان به سرعت اجرای کار بالا اشاره نمود. این روش اجرا مقرون به صرفه تر است نسبت به روش توکار. زیرا در این روش عایق کاری سبک استفاده شده و صرفا برای عایق کاری لوله از ضدزنگ استفاده می‌شود. از دیگر مزایای این روش میتوان به در دسترس بودن لوله‌ها برای امور تعمیر و نگهداری اشاره نمود. از معایب این روش هم باید به خطراتی که لوله در معرض آن‌ها قرار میگیرد اشاره نمود.
این روش از اجرای لوله کشی ساختمان از ضریب اطمینان بالایی برخوردار است اما هزینه‌های آن هم بالاست. زیرا در این روش باید از انواع عایق لوله گاز استفاده شود. ضمن اینکه لوله استفاده شده برای این روش نسبت به لوله گاز روکار سنگین‌تر می‌باشد. در واقع در این روش به دلیل قرار گرفتن لوله و اتصالات گازی در زیر کار( زیر زمین به صورت دفنی یا درون دیوار) باید کلیه جوانب را مد نظر گرفت و ضریب اطمینان را مطابق با قوانین بالا برد. در نتیجه از محصولاتی استفاده می‌شود که سنگین تر از حالت عادی باشند. همچنین باید آن‌ها را به وسیله نوار پرایمر و رنگ پرایمر عایق کاری نمود. تا در مقابل هرگونه آسیب از جمله خوردگی، فرسایش ، نوسان شدید دمایی و ... محافظت شود. از مزایا و معایب این روش میتوان به ضریب اطمینان بالا ، سرعت اجرای کم ، هزینه‌های مواد اولیه و اجرای کار زیاد اشاره نمود.
مراحل عایق کاری لوله‌های گاز
عایق کاری لوله گازی از مهمترین نکات در حین گاز رسانی ساختمان‌ها می‌باشد. عایق کاری لوله گازی به دلیل این که در صورت نشتی جریان عبوری از ان فاقد هیچ گونه علائمی می‌باشد بسیار حائز اهیمت است. برای اجرای انواع عایق لوله گاز باید در ابتدا یک سری شرایط را بررسی نمود. ابتدا باید نقشه‌ی کار را نگاه کرده و محل عبور لوله‌ها را کاملا بررسی نمود. با مشخص شدن مسیر عبور لوله و مشخص شدن نوع اجرای گازرسانی میتوان روش عایق کاری لوله گازی را انتخاب نمود. پس از مشخص شدن روش اجرای گازرسانی میتوان مواد لازم را تهیه نمود و شرع به فرآیند عایق کاری لوله نمود.
مراحل عایق کاری لوله گاز روکار
همانطور که گفته شد برای عایق کاری لوله گازی به روش روکار از روش عایق کاری سبک باید استفاده کرد. به دلیل اینکه لوله‌ها در محیط باز قرار میگیرند امکان این که لوله زیر باران قرار بگیرد و خیس بشود و یا اینکه اشیاء تیزی به آن برخورد کند وجود دارد. درنتیجه باید لوله را عایق کرد. برای عایق کاری لوله گازی باید در ابتدا محیط عایق کاری را ایمن نمود. سپس باید به پاکسازی لوله‌ها پرداخت. لوله‌ها را به وسیله‌ی برس و سمباده نرم باید عاری از هرگونه زنگ زدی و کرد. سپس به وسیله‌ی چرتکه باید اقدام به رنگ آمیزی لوله کرد. برای عایق کاری لوله گاز روکار از انواع ضدزنگ‌‌ها استفاده می‌شود. همچنین طبق قوانین جدید وضع شده در سال 1403 باید لوله‌هایی که از درون سقف کاذب رد میشوند هم به وسیله‌ی رنگ و ضد زنگ عایق شوند. برای اینکار ابتدا لوله‌ها را آغشته به ضدزنگ میکنند و سپس در مرحله‌ی دوم لوله‌ها را آغشته به رنگ روغنی میکنند.
مراحل عایق لوله گاز توکار
لوله کشی به روش توکار روشی کاملا مطمعن می‌باشد. برای شروع کار باید از لوله‌های سنگین API و لوله‌های بدون درز(مانیسمان) استفاده نمود. زیرا ضریب اطمینان این مدل از لوله‌ها بسیار بالا می‌باشد. پس از انتخاب لوله گاز نوبت به انتخاب روش عایق کاری است. ما از انواع عایق کاری لوله گاز استفاده میکنیم که متناسب با کار باید روشی را انتخاب نمود. معمولا برای لوله‌های فولادی گازی از روش عایق کاری با استفاده از رنگ پرایمر(چسب پرایمر) و نوار پرایمر استفاده می‌شود. برای اینکار باید اقدام به خرید نوار پرایمر و رنگ پرایمر با ویژگی‌های یکسان نمود. زیرا در صورت عدم همخوانی رنگ و نوار پرایمر مشکلاتی از قبیل بادکردن نوار، خوردگی لوله و سوراخ شدن لوله به دلیل واکنش‌های شیمیایی به وجود می‌آید. در هنگام کار باید تمامی موارد ایمنی را رعایت نمود.
رنگ پرایمر قابل اشتعال پذیر است و باید در مکانی ایمن از ان استفاده شود. در مکانی سر پوشیده به دور از هرگونه حرارت و شعله‌ی آتشی از آن استفاده شود. ابتدا باید سطح لوله عاری از هرگونه چربی ، زنگ زدگی ، رنگ و ... شود. سپس باید لوله را آغشته به رنگ پرایمر نمود. بعد در حدود 3 تا 5 دقیقه صبر کرده تا رنگ پرایمر کمی خودش را گرفته و آنگاه شروع به نوارپیچی دور اول میکنیم. برای نوار پیچی باید این نکته را رعایت نمود که همپوشانی نوار باید 50 درصد باشد. پس از اتمام کار نوبت به نوار پیچی در مرحله‌ی دوم کرد. طبق قوانین وضع شده باید لوله فولادی را دو لایه نوارپیچی کرد. همچنین نوار دور اول به رنگ مشکی و نوار دور دوم را باید از نوار سفید رنگ استفاده نمود.
انواع عایق لوله گاز
در کشور ایران با توجه به قوانین وضع شده توسط شورای راهبردی ، سازمان نظام مهندسی ساختمان و اداره‌ی استاندارد ملی ایران انواع عایق لوله گاز برای عایق کاری تدوین شده است. در بعضی از روش‌ها باید اقدام به خرید رنگ پرایمر نمود. در ادامه به انواع روش‌های موجود اشاره‌ای خواهیم نمود.
• نوار سخت{راک شیلد}: پوشش راک شیلد یا توری راک شیلد یک نوع پوشش محافظتی برای لوله است که در مناطق کوهستانی و سنگلاخ از آن استفاده می‌شود.توری راک شیلد را به وسیله‌ی دست به دور لوله‌های خطوط انتقال پیچیده و سپس لوله را در محل خود قرار می‌دهند. این لایه‌ی حفاظتی به دلیل خاصیت ارتجاعی که دارد لوله را در مقابل انواع جسم سخت و تیز محافظت میکند. پوشش راک شیلد خاصیتی ضد پوسیدگی دارد و باعث می‌شود فقط ذرات غبار و خاک نرم به سطح بیرونی لوله برسند. همچنین این پوشش در برابر اجسام ساینده در اثر حرکت بر روی زمین یا سطح دریا از خود مقاومت نشان می‌دهد.
• نوار تعمیراتی (پتچ تعمیراتی): لوله‌های خطوط انتقال نفت ،گاز و آب را باید قبل از ارسال به محل نصب عایق کاری نمود. در برخی موارد اتفاق میافتد که هنگام انتقال لوله به محل پروژه پوشش عایقی لوله آسیب دیده یا زخمی می‌شود که در این موارد باید از نوار پرایمر سرجوش استفاده نمود. مورد دیگه استفاده از این مدل نوار محل اتصال و جوش دو لوله به یکدیگر می‌باشد.
• سرجوش حرارتی انقباظی (شرینکیبل): اصلی ترین استفاده از این نوار برای پوشش دهی دوسر لوله در محل اتثال و جوشکاری می‌باشد. این مدل نوار به صورت گرم کار برروی محل نصب سوار می‌شود. نقطه اتصال را به وسیله حرارت گرم نموده و پودر مخصوص را بر روی آن محل ریخته و سپس نوار را به صورت کشش بر روی محل مورد نظر میچسبانیم. سپس به وسیله ی حرارت مستقیم به جمع شدن و محکم شدن نوار کمک میکنیم.
• گریسی (پترولاتیوم): پترولاتیوم که به عنوان چربی معدنی شناخته می‌شود و نام تجاری آن وازلین است از تصفیه روغن‌های سنگین بر پایه نفت درست می‌شود. این ماده به صورت سفید رنگ و به غلظت چربی خوک می‌باشد. کاربرد این ماده در صنعت بسیار بالا می‌باشد. در کلیه شیرآلات یا تجهیزاتی که نیاز ببه سرویس دوره‌ای دارند استفاده از پترولاتیوم بسیار کم هزینه است. برای لوله هم به دو صورت قابل استفاده می‌باشد. اولین مورد سطح لوله را که به وسیله پوشش پلی یورتان عایق شده است را آغشته به این ماده کرده و سپس از نوار راکشیلد را برروی آن میکشیم. در دومین مورد هم به وسیله‌ی این ماده رنگ و نوار پرایمر میسازیم.
• نوارهای سه لایه و دو لایه: نوارهای پرایمر معمولابه صورت دولایه یا سه لایه تولید و عرضه میشوند. منظور لایه در این مدل از نوارها تعداد لایه‌های موجود درون نوار می‌باشد. در گذشته نوارها به صورت دولایه بودند. اما امروزه به صورت سه لایه تولید میشوند. لایه بیرونی که به عنوان مانعی برای تماس به عوامل محیطی است. لایه‌ی وسطی با ویژگی‌های مکانیکی قوی لایه‌ای است که در برابر فشاور مقاوم بوده و نقش مهمی را ایفا میکنند.
• نوار سر جوش گرم(ساده): نوار سرجوش به نوار پرایمری گفته می‌شود که از عرض کمی برخوردار است. از این نوار برای ترمیم نقاط کوچک و نقاطی که دسترسی به آن سخت است استفاده می‌شود. منظور از نوار سرجوش گرم نواری است که به چسب پرایمر نیاز نداشته به دلیل خاصیتی که دارد به وسیله گرمادهی به قطعه مورد نظر میچسبد و عمل عایق کاری را انجام می‌دهد.
• رپینگ (سرد): نوار پرایمر رپینگ سرد نوعی از نوار پرایمر است که به نوار آلتن هم معروف است. برای استفاده از این نوع نوار باید از ماده مکمل (رنگ پرایمر) هم استفاده نمود تا میزان چسبندگی و مقاومت آن افزایش یابد.
نکات مهم در روش عایق کاری لوله گاز
برای عایق کاری لوله‌های گاز باید در نظر داشت که رعایت نکات ایمنی مهم ترین اصل است. عموما مواد عایق کاری از پلاستیک موادی که بر پایه نفت هستن تشکیل شده‌اند. درنتیجه بسیار اشتعال پذیر است. برای نگهداری نوار پرایمر باید در نظر داشت که این مواد حتی باید به دور از تابش مستقیم آفتاب باشند. دما بر خاصیت کاری آن‌ها بسیار تاثیر گذار است و باید نوار پرایمر بین محیطی با دمای 6الی 32 درجه سانتی گراد نگهداری شود. دمای بالا باعث قیفی شدن نوار و نرم شدن نوار و شل شدن و به مرور از کاهش خاصیت عایق کاری نوار می‌شود. اما دمای پایین و زیر صفر باعث از بین رفتن خاصیت چسبندگی نوار می‌شود. برای انجام عمل عایق کاری هم باید در نظر داشت تا در مکان‌های سرد و خیلی گرم عایق کاری ننماید. همچنین باید سطح لوله عاری از هرگونه رطوبت، رنگ شدگی و زنگ زدگی باشد. در غیر این صورت ممکن است در انجام فرایند مشکلی پیش نیایید اما در آینده قطعه مشکلاتی به وجود می‌آید. از دیگر مواردی که باید رعایت شود این است که باید نوار پرایمر به صورت کشش به دور لوله پیچیده شود. همچنین رنگ پرایمر و نوار پرایمر باید از یک برند بوده و باهم همخوان باشند.
جمع بندی
در این مقاله به انواع عایق لوله گاز ، چگونگی کار با انواع عایق لوله گاز و عملکرد هرکدام از انواع عایق لوله گاز پرداختیم. همچنین با ویژگی هر یک آشنا شدیم و دریافتیم که برای شبکه گاز خانگی ابتدا باید نوع لوله کشی توکار یا روکار را مشخص کنیم. سپس مواد لازم برای عایق کاری لوله را از محلی معتبر تهیه میکنیم. توجه داشته باشید که مواد اولیه با کیفیت بسیار مهم است. در نظر داشته باشید که برای جلوگیری از مشکلات و خسارات آتی باید مواد اولیه با کیفیت تهیه شود. شرکت فولاد نیاگستر شرق بارثاوا تولید کننده‌ی اتصالات با نشان ملی استاندارد است که مواد اولیه مصرفی شما عزیزان را با بهترین کیفیت تولید و عرضه مینماید. همچنین دریافتیم که استفاده از روش لوله کشی گاز روکار کم هزینه تر از روش لوله کشی گاز توکار بوده و همچنین زمان اجرای کار هم سریع تر است. برای عایق کاری لوله ها و استفاده از نوار پرایمر باید نکاتی را مد نظر قرار داد که رنگ پرایمر و نوار پرایمر با یکدیگر منطبق باشند و سطح لوله باید عاری از هرگونه رنگ شدگی رطوبت و زنگ زدگی باشد. دما در امر عایق کاری لوله بسیار مهم و تاثیر گذار می باشد. شما عزیزان همچنین میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت لیست قیمت به وب سایت رسمی شرکت فولاد نیاگستر شرق بارثاوا مراجعه نمایید.